ต้นแดง พันธุ์ไม้ที่เหมาะกับการแปรรูปเป็นเฟอร์นิเจอร์

ไม้แดงคือไม้เนื้อแข็งที่ลักษณะเนื้อไม้ค่อนข้างแน่น ทนทาน และรองรับน้ำหนักได้ดี คุณสมบัติเด่นของเนื้อไม้นี้มีสีน้ำตาลอมแดง ลายไม้มีสีเข้มสวยงาม และมีจุดดำแทรกในเนื้อไม้บ้างบางส่วน ยิ่งใช้งานไปนาน ๆ สีแดงก็จะยิ่งเข้มมากขึ้น ไม่ค่อยพบปัญหาเรื่องปลวก หรือแมลง ต้านทานไฟได้ดี และยังเป็นไม้ที่ราคาไม่สูงมากนัก จึงได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางทั้งงานก่อสร้าง และเฟอร์นิเจอร์ชนิดต่าง ๆ

อย่างไรก็ดี ไม้แดงมีข้อด้อยเนื่องจากมีความแข็งค่อนข้างมาก จึงทำให้ไม้แดงมีโอกาสยืดหดตัวได้สูง จึงต้องระมัดระวังในการใช้งาน เช่นการเว้นช่องว่างเพื่อป้องกันการขยายตัวของไม้ โดยทั่วไปไม้เเดงจะมีอายุการใช้งานเฉลี่ย 10 -15 ปี

ข้อมูลทั่วไปของต้นแดง

ไม้แดง หรือ ต้นแดง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Xylia xylocarpa เป็นพรรณไม้ที่จัดอยู่ในวงศ์ถั่ว (Fabaceae หรือ Leguminosoae) และอยู่ในวงศ์ย่อยสีเสียด (Mimosoideae หรือ Mimosaceae)

ชื่อภาษาอังกฤษ คือ Iron wood

ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ ได้แก่ จะลาน,คว้าย,ไควม,จาลาน,ปราน,ตะกร้อม,สะกรอม,ซะกร็อฺม ฯลฯ

สายพันธุ์ของต้นแดง

ไม้แดงมีอยู่ด้วยกัน 2 ชนิด พบตามพื้นที่ป่าที่แตกต่างกันดังนี้

1. Xylia xylocarpa (Roxb.) Taub เป็นชนิดที่มีขนาดใหญ่ มักขึ้นตามป่าดิบชื้นและป่าเบญจพรรณ ส่วนใบจะมีลักษณะเกลี้ยง ส่วนปลายเกสรตัวผู้จะมีต่อมซึ่งเป็นชนิดที่เราจะกล่าวถึง
2. Xylia kerrii Craib & Hutch. มีขนาดเล็กกว่าชนิดแรก ลักษณะของท้องใบจะเป็นขน ส่วนปลายเกสรตัวผู้จะไม่มีต่อม

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลักษณะโดยทั่วไปเป็นไม้ยืนต้นชนิดผลัดใบที่มีขนาดกลางถึงใหญ่ ความสูงของต้นประมาณ 25 เมตร แต่บางครั้งอาจสูงได้ถึง 30 – 37 เมตร ลักษณะเนื้อไม้เป็นสีแดงเรื่อ ๆ หรือสีน้ำตาลอมแดง โดยลักษณะของส่วนอื่นๆแบ่งได้ ดังนี้

ลำต้น

ส่วนลำต้นแดงค่อนข้างตรงหรือเป็นปุ่มปม ทรงเรือนยอดไม่ค่อยแน่นอน ใบจะเป็นสีเขียวอมแดง เปลือกลำต้นเรียบและมีสีเทาอมแดง มักเกิดสะเก็ดแตกออกเป็นแผ่นกลมบาง ๆ ภายในเปลือกจะมียางสีแดง ส่วนยอดอ่อนจะมีขนสีเหลืองปกคลุมอยู่

ใบ

ใบมีลักษณะเป็นช่อแบบขนนก 2 ชั้น ช่อใบมีความยาวประมาณ 10 – 22 เซนติเมตร ส่วนก้านใบมีความยาวประมาณ 2 – 7 เซนติเมตร แต่ละช่อใบจะมีใบย่อยประมาณ 4 – 5 คู่ ลักษณะของใบย่อยจะเป็นรูปไข่ แผ่นใบมักมีขนาดไม่สม่ำเสมอกัน

ดอก

ดอกมีสีเหลืองขนาดค่อนข้างเล็ก มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ขึ้นใรลักษณะเป็นช่อ แต่ละช่อดอกมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.4 เซนติเมตร ส่วนกลีบรองกลีบดอกจะเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ส่วนปลายจะแยกออกเป็น 5 กลีบ มีขนสีเหลืองขึ้นปกคลุม โดยดอกจะออกพร้อมกับใบอ่อนในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมีนาคม

ผล

ผลมีลักษณะเป็นฝักแบนแข็ง ฝักมีความยาวประมาณ 7 – 10 เซนติเมตร ผิวฝักจะเรียบและมีสีน้ำตาลอมเทา เมื่อฝักแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก ภายในจะมีเมล็ดประมาณ 6 – 10 เมล็ด ฝักจะแก่พร้อม ๆ กันในช่วงเดือนตุลาคมถึงธันวาคม

ความเชื่อเกี่ยวกับต้นแดง

ต้นแดงเป็นพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัดตากและมีความเชื่อว่ายิ่งต้นไม้มีอายุมากก็ยิ่งมีเทพารักษา มีเรียกตามท้องถิ่นต่าง ๆ ว่า แดง จะลาน จาลาน ตะกร้อมสะกรอม เพ้ย ปราน ไปร กร้อม ผ้าน คว้าย ไควเพร่ เพ้ย ส่วนชื่อภาษาอังกฤษคือ Iron wood, Irul, Jamba, Pyinkado

คุณสมบัติของต้นแดง

1. เมล็ดของไม้แดงสามารถนำมารับประทานได้
2. ไม้แดงมีสรรพคุณทางยา อย่างเปลือกมีรสฝาดจะช่วยสมานธาตุ และแก้อาการท้องร่วง ส่วนดอกช่วยบำรุงหัวใจ และใช้เป็นยาแก้ไข้ ส่วนแก่นช่วยบำรุงโลหิต แก้อาการซางโลหิต แก้โรคกษัย ช่วยดับพิษ แก้ไข้กาฬ ท้องเสีย และบรรเทาอาการปวดอักเสบของฝีชนิดต่าง ๆ
3. เนื้อไม้มีความแข็งแรง ทนทานต่อแรงกระแทก เพรียงและปลวกไม่สามารถทำลายได้ง่าย และเป็นไม้ที่มีความทนไฟ จึงนำมาใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย ทั้งงานก่อสร้างอาคารบ้านเรือน ทำยานพาหนะ ทำสะพาน ทำหมอนรางรถไฟ ทำเครื่องมือชนิดต่าง ๆ หรือนำมาใช้ในงานแกะสลักเพื่อความสวยงามก็ได้
4. ปรับสภาพดิน การปลูกต้นแดงจะเพิ่มความชุ่มชื้น และรักษาความอุดมสมบูรณ์ของดินได้ดี ช่วยปรับปรุงสภาพแวดล้อม ชะลอการพังทลายของหน้าดิน โดยบริเวณที่เป็นดินร่วน หรือดินทราย เนื่องจากไม้แดงเป็นต้นไม้ที่มีระบบรากฝังลึกและแผ่กว้าง จึงสามารถปลูกเพื่อปรับปรุงสภาพป่าที่เสื่อมโทรม หรือปลูกเพื่อปรับสภาพพื้นดินก่อนทำการเพาะปลูกได้
5. ทำเป็นถ่านและไม้ฟืนได้ดี เพราะไม้แดงมีกิ่งก้านที่มากพอสมควร จึงสามารถนำมาแปรรูปเป็นถ่านเชื้อเพลิงได้ดี และยังเก็บความร้อนได้สูง
6. ปลูกเพื่อจัดสวนและตกแต่งตามอาคารสถานที่ต่าง ๆ โดยเพื่อให้ร่มเงาในสวนสาธารณะ หรือที่โล่งแจ้งได้ดี

การเพาะเมล็ดต้นแดง

การขยายพันธุ์ไม้แดงนิยมใช้เมล็ด เพราะสามารถผลิตกล้าได้เป็นจำนวนมาก และสะดวก เมล็ดที่นำมาเพาะควรเป็นเมล็ดที่มีความสมบูรณ์ และใช้วิธีหว่านเพื่อเพาะกล้า การปลูกไม้แดงควรทำในช่วงต้นฤดูฝน เพื่อให้มีความชื้นในดินเพียงพอให้รากของต้นไม้แข็งแรงและชอนไชได้ดี อายุ 2 – 3 เดือนจึงเริ่มย้ายเป็นต้นกล้า

ก่อนทำการปลูก ควรย้ายกล้าไปในพื้นที่รับแสงแดดได้ดี นานประมาณ 1 เดือน เพื่อให้กล้ามีความแข็งแรงและทนทานต่อสภาพสิ่งแวดล้อมได้ดี ในช่วง 3 ปีแรกควรดูแลอย่างเอาใจใส่ เพื่อให้ต้นไม้สามารถเจริญเติบโตได้ดี ด้วยการถอนวัชพืช และใส่ปุ๋ยเพื่อเร่งการเจริญเติบโตของต้นไม้

ราคาของไม้แดง

1. ราคากล้าไม้ อยู่ระหว่าง 15 – 50 บาทขึ้นกับขนาดและความสมบูรณ์ของต้นกล้า
2. ราคาเนื้อไม้ ตารางเมตรละ 2,000 – 5,000 บาท ตามลักษณะของการแปรรูป

สรุป

กล่าวได้ว่าไม้แดงคือไม้ที่มีคุณประโยชน์ที่หลากหลาย และมีความสวยงามอันเป็นเอกลักษณ์ แต่กลับมีราคาย่อมเยาว์กว่าไม้เนื้อแข็งชนิดอื่น ๆ จึงทำให้ได้รับความนิยมในการใช้งานเป็นอย่างมาก

อ่านบทความไม้ชนิดอื่นๆ

• ต้นตะเคียน ไม้ยืนต้นโบราณ 1 ใน 5 ไม้เนื้อแข็งราคาแพงที่สุด

• ต้นประดู่ อัญมณีแห่งไม้ป่า